ინტრავენური მანიპულაციები

ინტრავენური მანიპულაცია გულისხმობს სამკურნალო პრეპარატის შეყვანას ვენური სისხლძარღვის ღრუში,ნემსის ან კათეტერის გამოყენებით,რის შედეგადაც ნივთიერება ხვდება უშუალოდ სისხლის მიმოქცევის წრეში და აქვს სწრაფი ეფექტი.პრეპარატების მიღების სხვა გზებთან შედარებით ინტრავენური მანიპულაციის შემდგომ სამკურნალო ნივთიერება გადის ნაკლებ ბუნებრივ ბარიერს და ნივთიერების არაეფექტური დანახარჯი ბევრად მცირეა,ვიდრე მაგალითად ორალური მიღების შემთხვევაში იქნებოდა,როდესაც ნივთიერებამ უნდა გაიაროს საჭმლის მომნელებელი სისტემა და გარკვეული რაოდენობა ამ ნივთიერებისა დანიშნულების ადგილამდე მიუღწევლად იხარჯება.ამას აქვს თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეები,რისი გათვალისწინებაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია და სწორედ ამისთვისაა აუცილებელი ექიმის მეთვალყურეობა.

ინექციები ტარდება გეგმიურად,ექიმის დანიშნულების მიხედვით,რომელსაც თავისი განსაზღვრული სამომავლო ეფექტი აქვს და ასევე ექსტრემალურ სიტუაციებში,როდესაც ადამიანს ორალურად ან ვერ ვაწვდით ტაბლეტის ან სხვა სახით,ან როდესაც სამოქმედო დრო ძალიან ცოტაა და მედიკამენტმა ძალიან სწრაფად უნდა იმოქმედოს.ყველაზე ცნობილი მაგალითი ამისა არის ხალხში ცნობილი როგორც ,,ალერგიული შეტევა’’,იგივე ანაფილაქსიური შოკი.

როგორ და რითი ტარდება მანიპულაცია:

დღესდღეისობით არსებობს ინტრავენური მიწოდების რამდენიმე ტიპის ნემსი თუ კათეტერი.ზოგი მათგანი შეიძლება იყოს ერთჯერადი მოხმარების ზოგიც მრავალჯერადი.ერთჯერადს მიეკუთვნება შპრიცითა და ნემსით და ასევე პერიფერიული კათეტერით ვენის ღრუში შეღწევა,ხოლო მრავალჯერადი მოხმარებისათვის ძირითადად იყენებენ ცენტრალური ვენის კათეტერებს,რომელთა ჩაყენება სამი დიდი ვენიდან ერთ-ერთში ხდება:დიდი საუღლე ვენა,ლავიწქვეშა ვენა,ბარძაყის ვენა.რათქმაუნდა ცენტრალური ვენის კათეტერის ჩაყენება მხოლოდ საავადმყოფოში,სპეციალურად ტრენირებული ექიმების მიერ ხდება.

რაც შეეხება ერთჯერად მანიპულაციას,პირველ რიგში ვპოულობთ ვენას რომელშიც მარტივი იქნება შეღწევა,ძირითადად ეს არის ხელზე,იდაყვის სახსრის მიდამოში ან მტევანზე,შემდეგ აუცილებელია სადეზინფექციო ხსნარით მიდამოს გასუფთავება,ლახტის გადაჭერა საინექციო არის ზემოთ(აჩერებს სისხლს ვენაში და უფრო გამოკვეთილს ხდის მას კანქვეშ,რაც ამარტივებს პროცედურას),ამის შემდეგ ხდება ნემსით უშუალოდ ვენის ღრუში შესვლა,შემდეგ ვაშორებთ ლახტს.თუ მედიკამენტი შპრიცშია და მისი მოცულობა ცოტაა(მაქს.20 მლ.-მდე) შეგვყავს უშუალოდ შპრიცით,მაგრამ თუ მედიკამენტის დოზა უფრო მეტია და ეს არის ფიზიოლოგიური ან რინგერის ხსნარი,ან მათში გახსნილი სხვა ნივთიერება ყენდება პერიფერიული ვენის კათეტერი,რომელიც საშუალებას იძლევა სასურველი დროით და დოზით შევიყვანოთ სამკურნალო ნივთიერება.

ინექციის მიზანი:

ინტრავენურ მანიპულაციებს იყენებენ როგორც ცნობიერება შენარჩუნებულ,ასევე უგონო მდგომარეობაში მყოფ პაციენტებთან და მისი მიზანია სწრაფი და ეფექტური ზოგადი შედეგის მოტანა.სამკურნალო პრეპარატებთან ერთად,რომელთა აქტიური ნივთიერებები მოქმედებენ ადამინის ფიზიოლოგიური სისტემებზე და შეუძლიათ მათი მოქმედების შეცვლა,გაძლიერება ან დასუსტება,ასევე მას ვიყენებთ საკვები ნივთიერებების შესაყვანად(ძირითადად უგონო მდგომარეობაში მყოფ ან იმ პაციენტებში რომელთაც ორალური ადმინისტრაცია შეზღუდული აქვთ) ან სისხლის მიმოქცევის წრეში სისხლის მოცულობის გასაზრდელად.ალბათ ყველას გაგიგიათ ნატრიუმის ქლორიდის ან გლუკოზის გადასხმების შესახებ,რომელსაც ძალიან ხშირად იყენებენ სახლის პირობებშიც,გაციების, ინტოქსიკაციის,ნაბახუსევ მდგომარეობაში ყოფნის და სხვათა დროს.

დადებითი და უარყოფითი მხარეები

როგორც ზემოთ აღვნიშნე ინტრავენური ადმინისტრაცია პრეპრატებისა სწრაფი და ეფექტური შედეგით გამოირჩევა,რომელსაც ვიყენებთ როგორც გეგმიურად ასევე ექსტრემალურ სიტუაციებში,მაგრამ გარდა ამისა მას აქვს უარყოფითი მხარეებიც.პროცედურის დროს ხდება უშუალოდ კანისა და ვენის ჩხვლეტა და მთლიანობის დარღვევა,რაც ოდნავ მტკივნეულია,წამლის შეყვანის შემდეგ ზოგჯერ ჩნდება დროებითი წვის,შემცივნების ან ტკივილის შეგრძნება.გარდა ამისა არსებობს ინტრავენური მანიპულაციების რისკები, რომლებიც ძირითადად (მაგრამ არა ყველა შემთხვევაში) მანიპულაციის არასწორ ჩატარებასთანაა დაკავშირებული.სწორედ ეს არის ყველაზე საყურადღებო და საფრთხილო  და ამიტომაც არის აუცილებელი პაციენტი ყოველთვის ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ იყოს ინტრავენური მანიპულაციების დროს.ჩამოვთვალოთ ეს შესაძლო გართულებები:

·         ინფექცია

·         ვენის ან საინექციო მიდამოს დაზიანება

·         აეროვანი ემბოლია

·         სისხლის თრომბების ფორმირება და მოწყვეტა

·         ანაფილაქსიური რეაქცია

·         დოზის გადაჭარბება ან უკმარისობა

ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი გართულება ძალიან საშიშია და შეუძლია გამოუსწორებელი და ზოგჯერ სიცოცხლისათვის შეუთავსებელი შედეგიც კი გამოიწვიოს,ამ შემთხვევაში პაციენტი საჭიროებს სასწრაფო სამედიცინო ჩარევას.თავიდან რომ ავირიდოთ ზემოთხსენებული გართულებები აუცილებელია პროცედურა კომპეტენტურმა პირმა(ექიმი,ექთანი) ჩაატაროს,რაც გართულების რისკს მინიმუმამდე დაიყვანს,ხოლო იმ მინიმალურ შემთხვევებში კი სასწრაფო სამედიცინო დახმარების აღმოჩენას შეძლებს.